कोविड-19 महामारी नंतर फार्मसी शिक्षणाची व्याप्ती व आरोग्य सेवांच्या औषधोपचार वितरणात पारंपारिक भूमिकांच्या पलीकडे विस्तारली आहे. त्यामुळे आताच्या काळात औषधनिर्माण क्षेत्राचा जागतिक प्रमाणानुसार तिसरा सर्वात मोठा उद्योग ठरला आहे. आर्थिक वर्ष २०२२-२३ मध्ये ५० अब्ज डॉलरची उलाढाल शक्य झाली आहे.
पुढील सहा वर्षात हि उलाढाल १३० अब्ज डॉलर पर्यन्त पोहचु शकेल, कारण जागतिक नव्या बाजारपेठा व वाढते औषधनिर्माण कारखाने या मूळे हे शक्य होण्याचे दिसून येते. त्यामुळे वर्ष २०२४ मध्ये देखील विद्यार्थ्यांची वोढ कायम राहण्याचे दिसून येऊ शकते कारण विद्यार्थ्यांना आता औषधोपचार व्यवस्थापन, फार्माकोजेनॉमिक्स, फार्माकोव्हिजिलन्स आणि फार्मास्युटिकल कंपाऊंडिंग यांसारख्या क्षेत्रांमध्ये नोकरी करता येऊ शकते, त्यांना सामुदायिक फार्मसी, रुग्णालये, संशोधन संस्था, नियामक संस्था आणि फार्मास्युटिकल उद्योगातील विविध करिअर मार्गांसाठी उपलब्ध राहतील.
जागतिक फार्मसी उद्योगाने अलिकडच्या वर्षांत लक्षणीय वाढ अनुभवली आहे, जी आरोग्यसेवा, सेवांची वाढती मागणी, आजारांचे वाढते प्रमाण आणि विकसनशील देशांमध्ये औषधांचा विस्तार वाढवणे यासारख्या घटकांमुळे चालते. परिणामी, फार्मसी क्षेत्र उद्योजकता, नवीनकल्पना आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्यासाठी फायदेशीर संधी देते. हेल्थकेअर डिलिव्हरी, औषधांचा सुरक्षित आणि प्रभावी वापर सुनिश्चित करणे आणि सार्वजनिक आरोग्यास प्रोत्साहन देणे यामध्ये फार्मसी महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावते. फार्मासिस्ट हे फ्रंटलाइन हेल्थकेअर प्रदाते आहेत, जे औषधोपचार समुपदेशन, लसीकरण, आरोग्य तपासणी आणि रोग व्यवस्थापन यासारख्या मौल्यवान सेवा देतात.
याव्यतिरिक्त, फार्मसी विद्यार्थ्यांना आरोग्य सेवा प्रणालीमध्ये अर्थपूर्ण योगदान देण्यास सक्षम करते. फार्मसी एज्युकेशन ने तांत्रिक नवकल्पनांच्या झपाट्याने झेप घेतली आहे, ज्यामुळे डिजिटल आरोग्य, अचूक औषध आणि टेलीफार्मसी यासारख्या उदयोन्मुख ट्रेंडचा समावेश करण्यासाठी शिक्षकांना अभ्यासक्रम आणि अध्यापन पद्धती अद्ययावत करण्याची आवश्यकता आहे. याव्यतिरिक्त, कोविड-19 महामारीने सार्वजनिक आरोग्य आणीबाणीमध्ये फार्मसीचे महत्त्व अधोरेखित केले आहे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांना संसर्गजन्य रोग व्यवस्थापन आणि लस वितरणाचे सर्वसमावेशक प्रशिक्षण मिळणे आवश्यक आहे.
प्रा.मनोहर केंगार
नुतन कॉलेज ऑफ फार्मसी, कवठेमहांकाळ.
